OST και VIDEOGAMES

Αλήθεια τι είναι το OST (Original Soundtracks) στα videogames και που αυτό αποσκοπεί; Υπάρχει λόγος να γίνεται τόση πολύ δουλειά για κάτι τέτοιο και που αυτό βοηθάει ή χαλάει το παιχνίδι; Τα παιχνίδια έχουν μουσική σχεδόν από την αρχή τους. Τα πρώτα κομμάτια εμφανίστηκαν κάπου στην δεκαετία του '70 και ήταν απλές 8-bit μελωδίες, η οποίες σίγα-σίγα, και με την εξέλιξη του μέσου, μετατρέπονταν σε όλο και πιο πολύπλοκες.         Με τον καιρό δόθηκε περισσότερο βάρος στο ηχητικό/μουσικό μέρος των παιχνιδιών και, πλέον, σε συνεργασία με την εικόνα, προσφέρει μια πιο ολοκληρωμένη διασκέδαση για τον παίκτη, που δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από τα άλλα οπτικοακουστικά μέσα. Τα 8-bit κομμάτια μετατράπηκαν σε πομπώδη και επικά ορχηστρικά, rock μελωδίες, ατμοσφαιρικά θέματα κ.α., με την σύνθεσή τους να περνάει από τα χέρια απλών μουσικών ή και σε κάποιες περιπτώσεις των ίδιων, άσχετων από μουσική, προγραμματιστών των παιχνιδιών, στα χέρια διάσημων συνθετών και πολυάριθμων ορχηστρών.

Αλλά ας πιάσουμε τα πράγματα από την αρχή. Στα τέλη της δεκαετίας του '70 και αρχές του '80 τα arcade έγιναν μόδα και κάθε νεανική καφετέρια που σέβονταν το εαυτό της τότε είχε τουλάχιστον από ένα. Στο τέλος της δεκαετίας του '80 το GameBoy έκανε μια ηχηρή εμφάνιση στο κοινό και όλο και περισσότεροι το προμηθεύονταν. Αυτό έκανε τα OST να ακούγονται από παραπάνω κόσμο και τους παραγωγούς των παιχνιδιών, με την σειρά τους, να φτιάχνουν καλύτερα θέματα για τα παιχνίδια τους, που πέρα από την προαναφερθείσα ατμόσφαιρα, έκαναν το παιχνίδι πιο γνωστό κολλώντας, πολύ απλά, το εκάστοτε θέμα στο μυαλό του παίκτη και όχι μόνο. Η βιομηχανία βοηθιόνταν από αυτόν τον παράγοντα. Έτσι η μουσική έγινε αναπόσπαστο κομμάτι ενός παιχνιδιού και πολλές φορές δίνοντας έναν άλλο χαρακτήρα σε αυτό. Υπάρχουν ακόμα παραδείγματα παιχνιδιών, με 8-bit θέματα, που η μουσική είναι αναγνωρίσιμη σαν κύριο συστατικό στο ίδιο το παιχνίδι, πχ. Super Mario Land, Tetris κ.α., και έχουν θέματα που αν τα ακούσεις σε παραμπαίνουν κατευθείαν στα παιχνίδια αυτά. Με τον καιρό τα παιχνίδια άρχισαν να καταπίνονται με άλλες, πιο σκοτεινές και όχι μόνο, θεματολογίες, που εκεί η μουσική αν και πάλι “απλή”, έγινε ατμόσφαιρα σε αυτά και έκανε τον παίκτη να χάνεται ακόμα πιο πολύ στο κόσμο που δημιουργούσαν.

Τα παιχνίδια εξελίσσονταν και μαζί η μουσική τους. Από απλά platforms άρχισαν να αποκτάνε όλο και πιο περίπλοκο σενάριο, καλύτερα γραφικά, πιο περίπλοκο χειρισμό καθώς και μουσική. Τα 8-bit θέματα έδωσαν την θέση τους σε 16-bit, ομιλίες και διάλογοι μπήκαν με την σειρά τους στο ηχητικό τομέα, τα CD και τα DVD έκανα την εμφάνιση τους ως μέσο καταγραφής παιχνιδιών και ο αποθηκευτικός χώρος μεγάλωνε με τον καιρό, δίνοντας την ευκαιρία και για μια καλύτερη μουσική επένδυση στα παιχνίδια πέρα όλων των άλλων. Επίσης καλύτερος ηχητικός εξοπλισμός έμπαινε σε κάθε σπίτι και οι κονσόλες με την σειρά τους έδιναν την δυνατότητα για όλο και πιο καλό ακουστικό τομέα. Κάποια παιχνίδια έδιναν την δυνατότητα στον παίκτη να επιλέξει ο ίδιος πιο από τα κομμάτια του παιχνιδιού να ακούσει εκείνη την στιγμή και με την εξέλιξη και τους σκληρούς δίσκους μέσα στις κονσόλες κάποια αλλά σου επέτρεπαν να ακούσεις και ότι ήθελες άλλο, πέρα από την δική τους μουσική.  Σε κάποιες περιπτώσεις αυτό δούλευε, σε κάποιες άλλες πάλι όχι. Όπως είναι φυσικό πολλά από τα κομμάτια δεν γράφτηκαν τυχαία και δεν έμπαιναν τυχαία στα σημεία που ήταν, με αποτέλεσμα το όταν βάζεις μια δικιά σου μουσική να παίζει από πίσω να χαλάει την στιγμή και την ατμόσφαιρα του παιχνιδιού.

Πλέον τα παιχνίδια έχουν σενάρια κινηματογραφικών διαστάσεων και δεν θα μπορούσε το OST τους να είναι διαφορετικό. Η δουλεία που δίνεται σε μεγάλες παραγωγές του χώρου δεν έχει πραγματικά να ζηλέψει τίποτα από την δουλεία στα άλλα οπτικοακουστικά μέσα διασκέδασης. Τα κομμάτια είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με αυτά που βλέπει ο παίκτης στην οθόνη της TV, του φορητού ή του ηλεκτρονικού υπολογιστή του. Υπάρχουν άνθρωποι που ασχολούνται μόνο με αυτό στην παραγωγή του παιχνιδιού, γράφοντας την μουσική που θα ανεβάσει ένα στιγμιότυπο του παιχνιδιού, ή και σε κάποιες περιπτώσεις γράφοντας μουσική που απλά παραπέμπει στο παιχνίδι, στο σενάριο του και όχι μόνο, και δεν βρίσκετε καν μέσα στο παιχνίδι (βλέπε κομμάτια από το Silent Hill OST). Σε κάποιες άλλες οι παραγωγοί των παιχνιδιών επιλέγουν κομμάτια που ήδη υπάρχουν και δεν δημιουργούν καινούργια. Κομμάτια rock και metal που ανεβάζουν μια στιγμή έντασης στο παιχνίδι (κυρίως στα αθλητικά και αγωνιστικά παιχνίδια), κομμάτια ambient ή και ήρεμα house για στιγμές ηρεμίας στο παιχνίδι κ.ο. Είτε τα κομμάτια είναι συνδέσεις των ίδιων των παραγωγών, είτε όχι, τα OST παιχνιδιών κάποιες φορές πωλούνται ξεχωριστά σε μορφή CD, όπως αυτά των κινηματογραφικών ταινιών, αν και το πιο διαδεδομένο στις μέρες μας είναι να είναι μαζί με το παιχνίδι, σε ξεχωριστό δίσκο ή με κάποιο κωδικό για να τα κατεβάσουμε από το internet, σε κάποια σπάνια και συλλεκτική έκδοση του παιχνιδιού.

Το άσχημο στην παρούσα φάση είναι ότι, δυστυχώς, σε κάποιες περιπτώσεις η μουσική κλέβει την παράσταση, είτε γιατί το παιχνίδι δεν αξίζει πολλά σαν παιχνίδι, είτε γιατί η ίδια η μουσική είναι “πιο πολύ” από αυτό που απλά χρειάζεται η περίσταση. Αυτό δημιουργεί πρόβλημα και, ίσως, μια κάποια σύγχυση στον παίκτη, που δεν μπορεί να παρακολουθήσει ή και να παίξει ακόμα το παιχνίδι με αποτέλεσμα να αναγκάζεται να χαμηλώνει ή να κλείνει τελείως την μουσική του παιχνιδιού αυτού. Ας μην ξεχνάμε ότι το μέσο που μιλάμε είναι τα videogames και αυτά έχουν ως κύριο στόχο την διασκέδαση μέσω του παιξίματος τους και όχι μέσω μουσικής ή ακόμα και γραφικών, πράγματα που ανεβάζουν την αξία του παιχνιδιού και είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με το gameplay του αλλά δεν είναι αυτά καθαυτά που προσδιορίζουν αυτόν τον τομέα διασκέδασης.

Ας πάμε και στην αντίπερα, και πιο ευχάριστη, όχθη. Εξαιτίας αυτής της εξέλιξης του μέσου έχουμε OST παιχνιδιών επικών διαστάσεων και πολλών ωρών δουλειάς (ποιος μπορεί να ξεχάσει την 1η φορά που άκουσε το theme του 1ου Halo στους τίτλους του παιχνιδιού). Οι συνθέτες εδώ έχουν κάνει πολύ καλή δουλειά και δεν κουράζουν καθόλου τον παίκτη, ούτε κλέβουν την παράσταση, απλά ανεβάζουν την εμπειρία που προσκομίζετε στο έπακρο χωρίς να κουράζουν.

Βλέπουμε, κάπου εδώ, OST τα οποία μπορούν να σταθούν μόνα τους και να ακούγονται χωρίς την συνοδεία εικόνας, σαν ξεχωριστή, ακουστική δουλειά κάποιου καλλιτέχνη. Μιλάμε πάντα για κομμάτια γραμμένα από τους δημιουργούς για το παιχνίδι και μόνο. Αυτό ίσως δίνει μια παραπάνω καλλιτεχνική αξία στη μουσική αυτή. Το αν είναι αυτό το ζητούμενο από την μουσική των videogames, δηλαδή να ακούγεται ξεχωριστά από μόνη της, η απάντηση πιστεύω ότι είναι όχι.

Η μουσική των παιχνιδιών φτιάχνετε για να είναι σε αυτά, να τα πάει ένα βήμα παραπέρα σαν οπτικοακουστική διασκέδαση και όχι κάτι άλλο.

Εν κατακλείδι η μουσική έχει μπει στα videogames για τα καλά και πλέον δεν δημιουργούνται παιχνίδια χωρίς αυτή. Το αν είναι ωραία ή άσχημη είναι καθαρά υποκειμενικό, το αν βοηθάει την εκάστοτε περίπτωση από την άλλην, όχι. Νομίζω ο καθένας μας μπορεί να καταλάβει, πλέον, πότε ένα κομμάτι βοηθάει μια κατάσταση να γίνει καλύτερη, πότε την “τραβάει από τα μαλλιά” ή πότε, πολύ απλά, δεν θα έπρεπε να υπάρχει εκεί.